27 Haziran 2005, Pazar
Sayı: 25857
Danıştay Kararı
Danıştay Onuncu Dairesinden :
Esas No
: 2004/9839
Karar No : 2005/1182
Kanun Yararına Temyiz Eden
: Danıştay Başsavcılığı
Davacı :
Anemon Tur. ve Tic. A.Ş. (Akçura İnşaat ve Tic. A.Ş.)
Vekili
: Av. Yaprak İşler
1570 Sok., No:17,
D:503-504, Çınarlı/ İZMİR
Davalı
: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı -
İstemin Özeti
: Davacı şirket tarafından işletilen Ege Sağlık Oteli isimli
tesisin tanıtımında 4077 sayılı Yasanın 16. maddesine aykırı davranıldığından
bahisle 58.161.090.000.- lira idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin
iptaline karar veren
D.Tetkik Hakimi
:
Düşüncesi
: Davacı şirket tarafından işletilen otelin, Turizm Bakanlığından
3 yıldızlı otel turizm kısmi deneme işletme belgesine sahip olmasına rağmen
4 yıldızlı otel olarak tanıtılması nedeniyle 4077 sayılı Yasa'nın 16.
maddesine aykırılıktan dolayı aynı Kanun hükümleri uyarınca para cezası
verilmesine ilişkin işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığından dava
konusu işlemin iptali yolunda verilen mahkeme kararının 2577 sayılı Yasanın
51. maddesi uyarınca kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına etkili
olmamak üzere bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK
MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince gereği görüşüldü.
Dava, davacı şirket tarafından işletilen Ege Sağlık Oteli isimli
tesisin, Turizm Bakanlığından 3 yıldızlı turizm kısmi deneme işletme
belgesi olmasına rağmen Boyut Yayıncılık ve Tic. A.Ş. tarafından bastırılan
Hotel Travel Guide 2002 Otel ve Tatil Rehberinde ve tanıtım araçlarında 4 yıldızlı
otel olarak tanıtılması nedeniyle 4077 sayılı Yasa uyarınca
58.161.090.000.- lira idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali
istemiyle açılmıştır.
Danıştay Başsavcılığı tarafından, davacı şirketin oteli ile
ilgili, doğru olmayan ve ülke çapındaki yazılı-görsel araçlarla yapılan
reklam ve ilanın 4077 sayılı Kanunun 16. maddesine aykırı olduğu, bu
nedenle para cezası verilebileceği düşüncesiyle mahkeme kararı kanun yararına
temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 51. maddesinde, idare
mahkemelerince "kesin olarak verilen" kararların da kanun yararına
temyiz olunacağına ilişkin açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte, kanun
yararına bozmanın amaç ve işlevi dikkate alındığında idare mahkemesince
verilen kesin kararların da kanun yararına temyiz olunabileceğine karar
verilerek, esasa geçildi.
4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 16. maddesinde,
"Ticari reklam ve ilanların yasalara ve genel ahlaka uygun, dürüst ve doğru
olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını
istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü,
şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu,
hastaları, yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve
ilanlar yapılamaz." hükmü yer almaktadır.
Yine aynı Yasanın 25. maddesi üçüncü fıkrasında, 16. maddeye aykırı
haraket edenler hakkında para cezası uygulanacağı, 16. maddeye aykırılığın
ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlarla gerçekleşmesi
halinde ise cezanın on katının uygulanacağı öngörülmüştür.
Öte yandan, Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama
Esaslarına Dair Tebliğin (TRKGM 95/142-143) 4/a maddesinde, reklamların
yasalara, genel ahlaka uygun, doğru, dürüst ve gerçekçi olmak zorunda olduğu,
6/a maddesinde ise, reklamların, tüketicinin güvenini kötüye kullanacak ya
da onun tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar edecek biçimde olamayacağı
belirtilmiştir.
Reklam: Bir ürün veya hizmetin alım, satım veya kiralanmasını geliştirmek,
bir amaç veya düşünceyi yaymak veya reklamcının istediği başka etkileri
oluşturmak amacıyla, ücret veya benzer bir karşılık ile iletim zamanında
reklamcıya tahsis edilen kamuya yönelik duyuruları ifade etmektedir.
Bir ürün veya hizmetin tanıtılması ve övülmesi, bir markanın tüketiciye
benimsetilmeye çalışılması, resimli veya müzikli imge ve simgeler kullanılmak
suretiyle bunların belleklere yerleşmesine gayret edilmesi, yarışmalar,
konserler, sanatsal ve kültürel etkinlikler düzenlemek suretiyle doğrudan
veya dolaylı olarak belirli ürünlere veya markalara dikkatin çekilmesi veya
bu tür toplumsal etkinliklerin düzenlenmesinde veya yayın programlarının
hazırlanmasında finansman veya diğer yollarla katkıda bulunmak suretiyle tanıtım
imkanlarının aranması da reklam sayılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin Turizm Bakanlığından aldığı
üç yıldızlı otel turizm kısmi deneme işletme belgesine sahip Ege Sağlık
Oteli isimli tesisinin, Boyut Yayıncılık ve Tic. A.Ş. tarafından bastırılan
Hotel Guide 2002 Otel ve Tatil Rehberinde ve tanıtım araçlarında 4 yıldızlı
otel olarak tanıtıldığı, sözkonusu tesisin anılan rehberde yer alması için
davacı şirketle Boyut Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. arasında sözleşme
imzalandığı, sözleşme uyarınca davacı şirket tarafından düzenlenen
formda, otelin 4 yıldızlı gösterildiği, söz konusu rehberin Ekim 2001'de
baskıya alınıp, Kasım 2001'de basılarak Yunanistan- Selanik, Londra Travel
Market, ITB Berlin, MİTT Moskova Fuarlarında dağıtıldığı, ayrıca ülke
genelinde seyahat acentaları ve otellere dağıtımının yapıldığı,
rehberin Türkiyedeki tüm yerli-yabancı tur operatörleri, seyahat acentaları
için başvuru kaynağı olduğu, kitapçılarda satıldığı ve internet
adresinden ulaşılma imkanı bulunduğu anlaşılmıştır.
Bu durumda, yukarıda yazılı mevzuat hükümleri uyarınca, davacı şirkete
ait otelin tanıtımında 4077 sayılı Yasanın 16. maddesine aykırılık açık
olduğundan dava konusu işlemin iptali yolundaki kararın kanun yararına
bozulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcılığı tarafından yapılan
kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile