47

Mart 2019

Denetim kalitesinin desteklenmesinde denetim

komiteleri için iyi uygulamalar konulu IOSCO Raporu

oranlarda elde edilen ve dağıtılan

kazançlardan vergi alıyor. Özel

veya belirlenmiş ekonomik bölge-

lerde faaliyet gösteren firmalar için

daha düşük vergi oranları vardır ve

imtiyazlı vergi rejimleri bazı iş kol-

larına veya gelir türlerine daha dü-

şük oranlar sunmaktadır.

Kurumlar verisini etkileyen bir di-

ğer faktör, kurumlar vergisi mat-

rahının tanımlanmasıdır. OECD

Kurumlar Vergisi İstatistikleri Veri

Tabanı, kurumlar vergisi matrahı-

nın standart unsurlarının, şirket öz

kaynak ödenekleri gibi mali amor-

tisman ve çeşitli ilgili hükümlerin

etkileri dahil mükelleflerin karşı-

laştığı efektif vergi oranlarını na-

sıl azalttığını değerlendirmektedir.

Bu hükümleri dikkate aldığımızda,

veri tabı gösteriyor ki, veri taba-

nında analiz edilen 74 ülkede 2017

yılında gözlemlenen ortalama 1,1

puanlık bir azalma ile

“İleriye dö-

nük” efektif vergi oranları,

genel-

likle yasal vergi oranlarından daha

düşüktür. Örneğin, araştırma ve

geliştirme giderleri ve entelektüel

sermaye geliri için hedeflenen vergi

teşvikleri genelde belirli faaliyetler

için kurumlar vergisi yükünü azalt-

mak için kullanılır.

Bu yeni yayın, kurumlar vergisi

politikası çalışmasına ilişkin yar-

dımcı olmayı ve OECD/G20 Mat-

rah Aşındırma ve Kar Aktarımına

(BEPS) göre, analiz edilecek ista-

tistiksel bilginin kalitesi ve çeşitlili-

ğini genişletmeyi hedeflemektedir.

2015 yılında OECD, matrah aşın-

dırma ve kar aktarımının kurum-

lar vergisi matrahında önemli bir

etkiye sahip olduğunu, BEPS’ten

hükümetlere olan gelir zararlarının

100-240 milyar ABD Doları (2014

rakamı) aralığında olduğu tahmin

ederek ve bunun da kurumlar vergi-

si gelirlerinin%4-10’unu oluşturdu-

ğunu bildirdi.

Her yıl güncellenecek olan yeni

veri tabanı ile BEPS’in ölçümü ve

izlenmesini iyileştirilmesi hedef-

lenmektedir.

IOSCO, “Denetim Kalitesinin Des-

teklenmesinde Denetim Komiteleri

İçin İyi Uygulamalar Raporu” isim-

li bir rapor yayınladı ve bu rapor ile

denetimin kalitesini destekleme ve

arttırmada denetim komitelerine

yardımcı olmak hedeflenmiştir.

Raporun tamamı için tıklayınız:

http://www.iosco.org/library/pub-

docs/pdf/IOSCOPD618.pdf

Bu rapor, bağımsız denetimin ka-

litesini destekleme ve arttırmada

borsaya kote şirketlerin denetim

komitelerinin rolü ile ilgilidir. De-

netim komitelerinin özellikleri ve

denetim komitelerinin finansal

raporlamaya ilişkin rolü yalnızca

denetimin kalitesi ile ilgili olduğu

ölçüde ele alınmıştır. Bu iki alan,

bu raporun odak noktası değildir ve

bu alanlar ile ilgili denetim komite-

leri için kapsamlı bir iyi uygulama

listesi sağlaması hedeflenmemiştir.

Ayrıca bu rapor, denetim komitele-

rinin iç denetim fonksiyonuna iliş-

kin görevi gibi başka konuları da

kapsaması hedeflenmemiştir. Aksi

belirtilmedikçe, bu rapordaki “de-

netim” bağımsız denetim anlamına

gelir.

Bu rapor, bağımsız denetimin ka-

litesini desteklemede borsaya kote

şirketlerin denetim komiteleri için

iyi uygulamalar konusunda IOS-

CO’nun görüşlerini ortaya koymak-

tadır. Bağımsız bir denetim ile des-

teklenmiş olan bir şirketin finansal

raporunun kalitesi piyasa güveni

ve bilgili yatırımcılar ve serma-

ye piyasalarının etkin işleyişi için

önemlidir. Denetim kalitesi, şirket

tarafından uygun şekilde destekle-

nen etkin ve bağımsız bir denetim

işlevi ile ilgili olduğundan denetim

komitesi finansal raporun kalitesin-

de önemli bir role sahiptir. Denetçi

denetimin kalitesinden öncelikli so-

rumluyken, denetim komitesi dene-

timin kalitesini arttırmalı ve destek-

lemelidir ve böylece borsaya kote

şirketlerin finansal raporlarındaki

bilginin kalitesinde daha fazla gü-

vene katkı sağlarlar. İyi uygulama-

lar raporu, denetimin kalitesini art-

tırabileceği ve destekleyebileceği

yolları değerlendirmeleri hususun-

da denetim komitelerine yardımcı

olabilir. Denetim düzenleyicileri-

nin bulguları, örneğin, Uluslararası

Bağımsız Denetim Düzenleyicileri

Forumu (IFIAR) tarafından rapor-

landığı gibi, denetimin kalitesini

ve denetimin uygulanmasına ilişkin

tutarlılığı iyileştirme konusundaki

ihtiyaçtan bahseder. Ayrıca, Ayrı

ülke içerisinde ve ülkeler genelinde

denetim komitelerinin uygulamala-

rı, denetim komitelerinin sorumlu-

luklarını yerine getirme konusun-

daki tutarlılık eksikliği sebebiyle

borsaya kote bir şirketten diğerine

değişiklik gösterebilir.